Ментор
| Видете ментор во Викиречник, слободниот речник. |
Во старогрчката митологија, Ментор (грчки: Μέντωρ / Méntōr; Μέντορος)[1] бил син на Алкум, а како постар, пријател на Одисеј. Кога Одисеј заминал да учествува во Тројанската војна го назначил Ментор за чување на неговата палата, и за воспитувач и заштитник на неговиот син Телемах. Кога Атена го посетила Телемах го зазела ликот на Ментор за да се прикрие од додворувачите на Пенелопа, мајката на Телемах.[2] Преобразена во Ментор, го охрабрува Телемах да им се спортистави на додворувачите и да змине во потрага по својот татко.
Кога Одисеј се враќа во Итака, Атена (преобразена во Ментор) зазема облик на ластовица Архивирано на 15 мај 2008 г. и стрелите на додворувачите немаат никаков ефект на него.
Ментор како поим уреди
Првата забележана модерна употреба на зборот може да се најде во книгата „Авантурите на Телемах“ (француски: Les Aventures de Telemaque), од францускиот писател Франсоа Фенелон[3] Во книгата главниот лик е токму овој Ментор. Книгата е издадена во 1699 и била многу популарна XVIII век и модерната примена на зборот може да кажеме дека произлегува токму од тука.[3]
Ова е значењто на денешната употреба на зборот ментор: верен пријател, советник и наставник, или најчесто поискусна личност. Некои професии имаат „менторски програми“ во кои новодојдениците се ставани во пар со поискусни луѓе, кои ги советуваат и им служат за пример во понатамошниот развој. Училиштата честопати нудат вакви програми на новите ученици или на ученици со потешкотии.
Денес менторите нудат компетентност на помалку искусни поединци за да им помогнат да ги унапредат своите кариери, да го издигнат своето образовине и да ги рашират своите познанства. Во многу облсти луѓето имаат придобивки од менторската врска, на пример:
- Писатели - Х. Ф. Лавкрафт бил ментор на Роберт Блох, Кларк Ештон Смит и Роберт И. Хауард
- Стопанственици - Фреди Лејкер бил ментор на Ричард Бренсон
- Политичари - Аристотел бил ментор на Александар Македонски
- Режисери - РРоџер Корман бил ментор на Френсис Форд Копола, Мартин Скорсезе, Рон Хауард, Питер Богданович, Џонатан Дем, Џо Данте, Џејмс Камерон, Џон Сејлс; Мартин Скорсезе, пак, бил ментор на Оливер Стоун
- Глумци - Лоренс Оливие бил ментор на Ентони Хопкинс; Мартин Ландaу бил ментор на Џек Николсон; Мел Гибсон бил ментор на Хит Леџер
- Музичари - Јохан Кристијан Бах бил ментор на Волфганг Амадеус Моцарт
- Филмови - Оби-ван Кеноби бил ментор на Анакин Скајвокер и неговиот син Лук Скајвокер
- Телевизија - Миранда Бејли била ментор на Мередит Греј, Кристина Јанг, Џорџ О‘Мали, Алекс Карев и Изи Стивенс. Кристина Јанг е ментор на Лекси Греј.