Википедија

Куритиба

Куритиба, Curitiba (pron. МФА: [kuɾi'tibɐ] или МФА: [kuɾi'tʃibɐ]) е престолнина на сојузната држава Парана, Бразил. Градот е најголем и најразвиен во јужен Бразил. Градот брои приближно 1,8 милиони (7-ми по големина во Бразил) и со четврт БДП во Бразил според БИГС.[2]

Куритиба
Curitiba
„Фонтаната на спомените“ во Куритиба
„Фонтаната на спомените“ во Куритиба
„Фонтаната на спомените“ во Куритиба
Грб на Куритиба
Грб
Mестоположба
Mестоположбата на Куритиба
Mестоположбата на Куритиба
Местоположба на Куритиба
Координати

25°27′19.08″S, 49°15′45.72″W

Општи податоци
Име
- изворно 		Куритиба
  Curitiba
Прекар Ктба
Ctba
Мото
- изворно 		Насмеаниот град
  A cidade sorriso
Основан 29 март, 1693
Портал curitiba.pr.gov.br
Управа
Земја Бразил Бразил
Регион Јужен
Држава Парана
Градоначалник Карлос Алберто Рича (ПСДБ)
Географија
Површина 430,9 km²
Надморска височина 934,6 m
Население
Население 1 788 559[1] (2006)
Густина 4 159,4 ж./km²

неговата агломерација се состои од 26 општини[3] со население од 3,5 милиони (БИГС проценка од 2006).[4] Куритуба е важен културен, политички и економски центар. Градот лежи во котлина на 932 метри нмв..

Бран европски емигранти почнале да доаѓаат по 1850, во главно Германци, Италијанци, Пољаци и Украици придонесувајки на културниот и економски развој на градот.[5]

Моментално, само мал број странци емигрираат во Куритиба, претежно се од Блискиот Исток[6] и Јужна Америка, но е значаен прирастот ос самиот Бразил.[7]

Во куритуба се наоѓа Федерален Универзитет на Парана , прв во Бразил, основан 1913.

Име уреди

Според една теорија "Curitiba" доаѓа од Тупи зборовите kurí tyba, „многу борје“ поради големиот број на Парана борја (Araucaria angustifolia), присутни во областа пред основањето на градот.[8] Португалците кои основале село во 1693 му дале име "Vila da Nossa Senhora da Luz dos Pinhais". Името било сменето во "Curitiba" (Куритиба) во 1721-ва. Официјално станал град во 1812, со изговор на името Curityba (Куритиба на Бразилски португалски).[8]

Географија уреди

Клима уреди

Сместен во Јужен Бразил, Куритиба е влажен град во суптропски појас.[9] Водните области придонесуваат за неговите благи зими, со просечни температури од 13 °C во најстудениот месец, паѓајки малку под нулата во најстудените денови . Преку летô, просечната температура се движи околу 21 °C, но надвишува 32 °C во најтоплите денови. Имало врнежи на снег во 1928,1942 и 1975. Највисоката температура измерена досега во градот изнесувала 35.6 °C, најниската -8 °C.

 
Зима во Куритиба.

Топли бранови преку зима и студени бранови преку лето се вообичаени,и преку ден може да има големи разлики во температурата, тоа е типична одлика на суптропикот.

Климата на Куритиба е повлијаена исто така и од сувите воздушни маси којшто доминираат во овој дел на Бразил.[10]

Растителност уреди

 
Слана во градот.

Куритиба е сместена во вегетациската област наречена Araucaria moist, составена од степи, Araucaria шуми и други формации. Во локалната растителност сè уште има примероци на паранскиот бор (Araucaria angustifolia), којшто опстоил и покрај дејствијата на модерната цивилизација. Го има во приватни и јавни места, сега е заштитен со закон. Општинскиот секретаријат за околина одржува ботаничка градина и три зелени куќи за производство на 150,000 примероци на домородни и екзотични дрвови врсти.[11]

Зелената област на градот е една од најголемите во Бразил. Растителноста на Куритиба се одликува со опстојувањето на виолетови и жолти ipês (Табебуја), правејќи го пејзажот спектакуларен за време на цутењето на крајот на зимата.[12]

 
река Игуасу, минавајки низ јужниот дел од градот.

Релјеф уреди

 
Планиинска верига на Морето, "Serra do Mar".

Градот зафаќа површина од 432.17 км2 во првата рамнина од Парана. Релјефот на градот е малку ридест. Просечното извисување е 934.6 m над морското ниво, варирајки поемѓу максимални и минимални вредности од 900m, апроксимирано.

Куритиба има топографија од слабо заобрени ридови, давајки и релативно регуларна физиогномија. Општината има просечно извисување од 934.6m над морското ниво, највисоката северна точка е 1021m, јужната 864m. Има Планиснки вериги и карпести образувања скоро насекаде околу градот, најмаркантни и најимпресивни се Serra do Mar (португалски за "Планиинска верига на Морето"), сместена источно делејки ја рамнината од брегот на Парана.

Историја уреди

Податотека:CasteloDoBatel.Curitiba.Parana.JPG
Замок во Куритиба.

Првите години од 16 век биле обележани со почетокот на војната за освојувања на Европејците против домородците во околината. Бран европски имигранти започнал по 1850. Во 1853 југот и југоистокот на Провинцијата Сао Паоло биле отцепени за формирање нанова провинција именувана како , Куритиба станала седиште на провинцијата.

Во XX век, посебно по 1950, населението на градот значајно се зголемило, Куритиба станал најбогат град во Бразил и пионер во урбанизација..[13]

Култура уреди

 
Музичари на улица.
 
Парански универзитет.

Уметност и разонода уреди

Куритуба е прв град во Бразил со IMAX кино. Паладиом шопинг центрот[14] е еден од најголемите во јужен Бразил.

Куритуба има доста театри. НАјголем и најважен е Гуаира.[15]

Музеи уреди

Сообраќај уреди

 
План на RIT (Rede Integrada de Transporte) (транспортен систем).
 
Автобуска постојка.
 
Како работи системот (транспот, постојка).
 
Биоразновидност.

Градски транспорт уреди

Куритуба има уникален транспортен систем, развиен локално и предизвикувајки локален и надворешен интерес.[17] овој брз транспортен систем, е многу лесен и практичен. Градскиот транспорт се состои само од автобуси. Има неколку типови автобуси, секој со различна функција. Сите постојки се лесно достапни.[18]

Градскиот транспорт на куритуба создаде модел од автомобил кон патување со автобус. Засновано на патничка анкета од 1991-ва, било проценето дека така така ќе битат намалени доста меѓуврски и ќе се намали портошувачката на гориво за 27 милиони литри годишно. Околу 28 проценти од сегашните патници тогаш патувале со коли. Спореден со други 8 бразилски градови со блиска големина, Куритиба употребува третина помалки гориво, намалувајки ја така и загаденоста. Денес околу 1,100 Автобуси прават околу 12,500 патувања секојдневно, услужувајки повеќе од 1,3 милиони патници, 50 пати повеќе отколку пред 20 години. 80% проценти од патниците денес го користат експресниот или директниот автобуски систем..[19]

Други полиси исто така придонесле за успехот на транзитниот систем.

Патишта уреди

 
Меѓународен аеродром Алфонсо Пена (CWB).

Придвижувањето со кола низ градот и околу него е отежнето поради бројните улици и сообракајните метежи. Ова го прави транспортнииот систем поатрактивен ако некој сака да стигне до негде.[20] Денес градот има околу 140 трафичи радари (камери), создавајки поголем ред.[21]

Меѓународниот аеродром уреди

Меѓународен аеродром Алфонсо Пенаt е главен аеродром на Куритиба. Сместен е близу до градот Сао Жозе до Пињаис и сите комерцијални летови се оперираат од тука. На површина од 45 илјади квадратни метри, Аеродромот обслужува 3,5 милиони патници годишно..[22] (Small aircraft may also use the Bacacheri airport.) Интегриран е во транспортниот систем на Куритиба, со брзи автобуси.

Спорт уреди

 
Куто Переира "Стадион Мајор Антонио Куто Переира".
 
Вила Капанема "Стадион Дуривал Брито е Силва" - FIFA World Cup 1950.

Куритуба овозможува на посетителите и жителите разни спортски активности. Има доста спортски клубови во градот. Поважни се:

Coritiba Foot Ball Club

Clube Atlético Paranaense

Paraná Clube

Стадиони:

Предградија уреди

 
Карта на Куритуба, со предградијата и окрузите.
 
Сателитска снимка.

Bairros (предградија) на Куритиба се географски дивизии на градот. Куритиба е поделена на 9 округа покривајки ги 75-те предградија на градот. Сите окрузи се услужувани од градскиот транспортен систем. Повеќето окрузи се создадени од на основа на колонијалните групи коишто емигрирале во Куритиба во втората половина на 19-от век.

Список на предградија:

  • Матриз: Центро, Центро Сивико, Бател, Бигориљо, Мерсес, Сао Франциско, Бом Речиро, Ау, Жувеве, Кабрал, Хуго Ланже, Жардим Сосиал, Алто да XV, Алто да Глориа, Кристо Реи, Жардим Ботанико, Прадо Вељо и Ребоусас;
  • Санта Фелисидаде: Санта Фелисидаде, Ламења Пакена, Бутиатувиња, Сао Жоао, Вишта Алегре, Цискантина, Сао Браш, Санто Инасио, Орлеанс, Мосунге, Кампина до Сикуеира, Семинарио, CIC (северен регион) и дел од Кампо Компридо;
  • Боа Вишта: Боа Вишта, Бакачери, Баиро Алто, Тарума, Тингуи, Атуба, Санта Кандида, Качоеира, Бареириња, Абранчес, Табоао, Пиларзињо и Сао Лоренцо;
  • Кужару: Кужару, убераба, Жардим дас Америкас, Гуабиротуба и Капао де Имбуја;
  • Фазендиња/Портао: Портао, Фазендиња, Санта Квитерија, Вила Исабел, Агуа верде, Паролин, Гуаира, Линдоја, фани, Ново Мундо и дел од Кампо Компридо;
  • Бокејрао: Бокејрао, Ксаксим, Хауер и Алто Бокејрао;
  • Пињеирињо: Пињеирињо, Капао Рашо, Татукуара, Кампо де Сантана и Каксимба;
  • Баиро Ново: Место Церкадо, Ганчињо и Умбара;
  • Индустриски град, Куритуба: CIC (централен и јужен регион), Ривиера, Аугушта и Сао Мигел.

Збратимени градови уреди

Знаменитости уреди

 
Музеј Оскар Ниемејер (Museu Oscar Niemeyer).

Познати личности уреди

 
Ботаничка градина на Куритиба.
 
Панорама на Куритуба.
 
Куритиба наутро.
 
Патека.

Уметност уреди

Авиација уреди

Науки уреди

Политика уреди

  • Бето Рича (Градоначалник на Куритиба)
  • Роберто реквајо (Гувернер на Парана])

Спорт уреди

Фудбал
Уметност
Кошарка
Плажна одбојка

Наводи уреди

{{|2}}

Надворешни препратки уреди

Повеќе за Curitiba на збратимените проекти на Википедија
  Дефиниции и преводи на Викиречник ?
  Податотеки на Ризницата ?
  Образовни ресурси на Викиуниверзитет ?
  Новинарски известувања на Викивести ?
  Мисли на Викицитат ?
  Изворни текстови на Викиизвор ?
  Прирачници на Викикниги ?
  ? Информации за патување во Википатување ? ?

Официјално уреди

Новости уреди

Туризам уреди

Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Куритиба&oldid=5181729“