Волгоград (руски: Волгогра́д), порано Царицин (Цари́цын) (1589–1925) и Сталинград (Сталингра́д) (1925–1961), е најголемиот град и административен центар на Волгоградска област, Русија. Градот лежи на западниот брег на Волга, површина од 859.4 квадратни километри (331.8 милји), со население од над 1 милион жители. Волгоград е петнаесетти град по големина во Русија, втор град по големина во јужниот федерален округ и четврти град по големина на Волга.

Волгоград
Волгоград
Град[1]
Наспроти стрелките на часовникот: Повик на татковината на Мамајев Курган, железничка станица, Планетариум, Метро, Панорама на градот, Герхард Мил
Наспроти стрелките на часовникот: Повик на татковината на Мамајев Курган, железничка станица, Планетариум, Метро, Панорама на градот, Герхард Мил
Знаме на ВолгоградГрб на Волгоград
ДржаваРусија
Федерален субјектВолгоградска Област[2]
Основан во1589[3]
Градски статус одкрајот на
18 век[1]
Управа
 • Органградско собрание[4]
 • Администратор[4]Александар Чунаков
Надм. вис.&1000000000000008000000080 м
Население (попис 2010)[5]
 • Вкупно1.021.215
 • проц. од (2018)[6]1.013.533 (−0,8%)
 • Ранг12 во 2010
 • Подреден на[2]
 • Седиште наВолгоградска Област[2], city of oblast significance of Volgograd[2]
 • Градски округВолгоград Урбан Округ[7]
 • Седиште наВолгоград Урбан Округ[7]
Часовен појасмосковско време Уреди википодатоци[8] (UTC+3)
Поштенски бр.[9]400000–400002, 400005–400012, 400015–400017, 400019–400023, 400026, 400029, 400031–400034, 400036, 400038–400040, 400042, 400046, 400048–400055, 400057–400059, 400062–400067, 400069, 400071–400076, 400078–400082, 400084, 400086–400089, 400093, 400094, 400096–400098, 400105, 400107, 400108, 400110–400112, 400117, 400119–400125, 400127, 400131, 400136–400138, 400700, 400880, 400890, 400899, 400921–400942, 400960–400965, 400967, 400970–400979, 400990–400993
Повик. број.+7 8442
Ден на градотВтората недела од септември[1]
Мреж. местоvolgadmin.ru

Градот е основан како тврдина на Царицин во 1589 година. До XIX век, Царицин станал важен речен пристаништен и трговски центар, што довело до брзо ширење на неговото население. За време на Руската граѓанска војна, Царицин се нашол под советска контрола. На 10 април 1925 година, градот бил преименуван во Сталинград во чест на Јосиф Сталин. За време на Втората светска војна, силите на Оската го нападнале градот, доведувајќи до Битката кај Сталинград, една од најголемите и најкрвавите битки во историјата на војувањето. На 10 ноември 1961 година, администрацијата на Никита Хрушчов го сменила името на градот во Волгоград. По распаѓањето на Советскиот Сојуз, градот станал административен центар на Волгоградска област.

Локално познат како „Градот херој“, Волгоград денес е местото на „Повиците на татковината“, статуа висока 85 метри посветена на хероите од битката, која е највисока статуа во Европа, како и највисока статуа на жена во светот. Градот има многу туристички атракции, како што се музеи, песочни плажи и самоодна пловечка црква. Волгоград беше еден од градовите домаќини на Светскиот куп на ФИФА 2018 година.

Историја уреди

Царицин уреди

 
Грб на Царицин (1857)
 
Градска карта на Царицин (1909)
 
Градски трамвај на улицата Гоголја во 1914 година
 
Генералот Петар Врангел во Царицин, 15 октомври 1919 година

Иако градот можеби потекнувал од 1555 година,документирани докази за градот Царицин на сливот на Царицин и реките Волга датираат од 1589 година. Григори Засекин ја основал тврдината Сари Су (локалното име на татарски јазик значи „жолта вода“ или „жолта река“) како дел од одбраната на нестабилната јужна граница на Царството Русија. Градот се распостилал малку над устието на реката Царица на десниот брег. Наскоро станал центар на трговска размена.

На почетокот на 17 век, гарнизонот се состоел од 350 до 400 луѓе. Во 1607 гарнизонот се побунил цели шест месеци против војниците на царот Василиј Шуиски. Во 1608 година била изградена првата камена црква во градот и била посветена на Свети Јован Крстител.

Во 1670 година трупите на Степан Разин ја зазеле тврдината, тие заминале по еден месец. Во 1708 година востаникот Козак Кондрати Булавин (починал во јули 1708 година) ја окупирал тврдината. Во 1717 година во Кубан прогром, напаѓачи од Кубан под команда на Кримскиот Татар Бахти Гераи го блокирале градот и поробиле илјадници во областа. Во август 1774 година Јемелијан Пугачев неуспешно се обидел да го нападне градот.

Во 1691 година Москва воспоставила царински пост кај Царицин. Во 1708 година Царицин бил доделен на владата на Казан, во 1719 година да се додели на управата на Астрахан. Според пописот во 1720 година, во градот живееле 408 луѓе. Во 1773 година, населбата била назначена како провинциски и окружен град. Од 1779 година припаѓал на Саратов. Во 1780 година градот се нашол под нововоспоставената управа на Саратов.

Во XIX век, Царицин станал важен речен пристаништето и трговски центар. Населението брзо се проширило, се зголемило од помалку од 3.000 луѓе во 1807 година на околу 84.000 во 1900 година. Првата железница стигнала до градот во 1862 година. Првиот театар е отворен во 1872 година, првото кино во 1907 година. Во 1913 година Царицин ја добил својата прва трамвајска линија, а првите електрични светла во градот биле инсталирани во центарот на градот.

За време на Руската граѓанска војна од 1917–1923 година, Царицин потпаднал под советска контрола од ноември 1917 година. Во 1918 година трупите на „Белото движење“ под водство на Петар Краснов, Атаман на донските козаци, го опседнале Царицин. „Црвените“ одбиле три напади од „белите“. Сепак, во јуни 1919 година Белите вооружени сили на Јужна Русија, под команда на генералот Деникин, го зазеле Царицин и го држеле до јануари 1920 година. Борбите од јули 1918 година до јануари 1920 година станале познати како Битка за Царицин.

Сталинград уреди

На април 10, 1925 година, градот бил преименуван во Сталинград, во чест на Јосиф Сталин, генерален секретар на Комунистичката партија. Ова официјално требало да го признае градот и улогата на Сталин во неговата одбрана против белите помеѓу 1918 и 1920 година. Во 1931 година, германската населба-колонија Стара Сарепта (основана во 1765 година) станала област на Сталинград. Преименуван во Красноармејскиј Рајон (или „Округ на црвената армија“), била најголемата област во градот.

Првиот институт за високо образование е отворен во 1930 година. Една година подоцна, бил отворен Индустрискиот педагошки институт во Сталинград, сега Државен педагошки универзитет во Волгоград. Под Сталин, градот станал центар на тешката индустрија преку железница и река.

 
Центарот на Сталинград по ослободувањето во 1943 година
 
Фридрих Паулус (лево) и неговите помошници генерал-потполковник. Артур Шмит (среден) и полковник. Вилхелм Адам (десно) по нивното предавање во Сталинград.
 
Презентација на Мечот на Сталинград на конференцијата во Техеран

Битка кај Сталинград уреди

За време на Втората светска војна, германските сили и силите на Оската го нападнале градот, а во 1942 година тој бил местото на една од клучните битки во војната. Битката кај Сталинград била најсмртоносната битка во историјата на војувањето (проценките варираат помеѓу 1.250.000 и 1.798.619).

Битката започнала на 23 август 1942 година, и истиот ден, градот претрпел силно воздушно бомбардирање што поголемиот дел го претворило во уранитини, капитулација е прогласена на 14 јули. Во септември, борбите стигнале до центарот на градот. Борбите биле со невиден интензитет, градската централна железничка станица ги сменила управителите тринаесет пати, а Мамајев Курган (една од највисоките точки на градот) бил заробен и повратен осум пати.

До почетокот на ноември, германските сили контролирале 90 проценти од градот и ги затвориле Советите во два тесни џеба, но тие не биле во можност да ги елиминираат последните џебови на советскиот отпор пред советските сили да започнат огромен противнапад на 19 ноември. Ова резултирало во советско опкружување на германската шеста армија и другите единици на оската. На 31 јануари 1943 година, командантот на Шестата армија, фелдмаршалот Фридрих Паулус, се предал, до 2 февруари со елиминацијата на засегнатите германски трупи, битката за Сталинград завршила.

Во 1945 година Советскиот Сојуз му ја доделил на Сталинград титулата херој град за неговиот отпор. Кралот на Велика Британија Џорџ Шести им доделил на граѓаните на Сталинград накит „Сталинградски меч“ како признание за нивната храброст.

Голем број градови низ светот (особено оние кои претрпеле слични уништувања во војната) воспоставиле сестрински, пријателски и збратимени врски (види ја листата подолу) во духот на солидарноста или помирувањето. Еден од првите проекти на „збратимен град“ бил оној основан за време на Втората светска војна помеѓу Сталинград и Ковентри во Велика Британија, и двата града претрпеле огромно уништување од воздушно бомбардирање.

Волгоград уреди

 
Река Волга во Волгоград
 
Волгоград на мапа од 1979 година
 
Казанска катедрала
 
Зграда на собранието во Област

На 10 ноември 1961 година, администрацијата на Никита Хрушчов го сменила името на градот во Волгоград („Град Волга“) како дел од неговата програма за десталинизација по смртта на Сталин. Тој се обидувал да го намали „култот на личноста“. Оваа акција била и останува донекаде контроверзна, бидејќи Сталинград има такво значење како симбол на отпор за време на Втората светска војна.

За време на кратката администрација на Константин Черненко во 1984 година, биле дадени предлози за оживување на историското име на градот од таа причина. Постои силна локална поддршка за враќање на старото име, но руската влада не ги прифатила ваквите предлози.

На 21 мај 2007 година, Роман Гребеников од Комунистичката партија бил избран за градоначалник со 32,47% од гласовите, мнозинство. Гребеников станал најмладиот градоначалник на Русија на федерален субјект администратациски центар во тоа време.

Во 2010 година, руските монархисти и водачите на православните организации побарале градот да го врати првичното име Царицин, но властите го одбиле нивниот предлог.

На 30 јануари 2013 година, Градскиот совет на Волгоград донел мерка за употреба на насловот „Град херој Сталинград“ во градските изјави на девет конкретни датуми годишно. На следните датуми, насловот „Херој Град Сталинград“ може официјално да се користи на прослави:

  • 2 Февруари (крај на Битката кај Сталинград),
  • 23 Февруари (Ден на бранителот на татковината),
  • 9 Мај (Денот на победата),
  • 22 Јуни (почеток на операцијата Барбароса),
  • 23 Август (почеток на Битката кај Сталинград),
  • 2 Септември (Денот на победата над Јапонија),
  • 19 Ноември (почеток на операцијата Уран),
  • 9 Декември (Ден на хероите на татковината)

Покрај тоа, 50.000 луѓе потпишале петиција до Владимир Путин, барајќи името на градот трајно да се смени во Сталинград. Претседателот Путин одговорил дека на ваквиот потег треба да му претходи локален референдум и дека руските власти ќе разгледаат како да се донесе таков референдум.

Политика уреди

Во 2011 година, градското собрание го откажало директниот избор на градоначалник и ја потврдило функцијата градски менаџер. Ова траело кратко, бидејќи во март 2012 година жителите на Волгоград гласале за релевантни измени и дополнувања на градската повелба за враќање на директните избори за градоначалник.

Административен и општински статус уреди

 
Поглед на градскиот округ Ворошиловски во Волгоград

Волгоград е административен центар на Волгоградска област. Во рамките на административните поделби, тој е инкорпориран како град со значење на област Волгоград - административна единица со статус еднаков на окрузите. Како општинска поделба, градот со значење на област Волгоград е вграден како Волгоградски Урбан Округ.

Економија уреди

Модерен Волгоград останува важен индустриски град. Индустриите вклучуваат бродоградба, рафинирање на нафта, производство на челик и алуминиум, производство на тешки машини и возила и производство на хемикалии. Големата хидроцентрала „Волгоград“ е на кратко растојание северно од Волгоград.

Транспорт уреди

Волгоград е главна железничка клучка која ја опслужува железницата Приволжскаја. Железничките врски од железничката станица Волгоград ја вклучуваат Москва, Саратов, Астрахан, регионот Донбас во Украина, Кавказ и Сибир. Стои на источниот крај на каналот Волга–Дон, отворен во 1952 година за да ги поврзе двете големи реки на Јужна Русија. Европската траса Е40, најдолгата европска рута што го поврзува Кале во Франција со Ридер во Казахстан, минува низ Волгоград. Автопатот М6 меѓу Москва и Каспиското Море, исто така, минува низ градот. Мостот Волгоград, во изградба од 1995 година, бил инаугуриран во октомври 2009 година. Градскиот речен терминал е центар за локално испраќање патници покрај реката Волга.

Меѓународниот аеродром Волгоград обезбедува воздушни врски со поголемите руски градови, како и Анталија, Ереван и Актау.

Системот за јавен превоз на Волгоград вклучува лесна железничка услуга позната како метротрам Волгоград. Локалниот јавен превоз се обезбедува со автобуси, тролејбуси и трамваи.

Реката Волга сè уште е многу важен канал за комуникација

Клима уреди

Волгоград има топла-летна влажна континентална клима. И покрај тоа што се наоѓа на север, градот е малку потопол од Минеаполис, иако само малку (и во лето и во зима, но преодните сезони се скоро идентични) во исто време дека и покрај тоа што е посува од поголемиот дел од климата во групата Д поради близина на Блискиот Исток и Средна Азија.

Климатски податоци за Волгоград
Месец Јан Фев Мар Апр Мај Јун Јул Авг Сеп Окт Ное Дек Годишно
Највисока забележана °C (°F) 12.3
(54.1)
15.8
(60.4)
20.5
(68.9)
29.2
(84.6)
37.2
(99)
39.4
(102.9)
41.8
(107.2)
42.6
(108.7)
37.8
(100)
31.0
(87.8)
21.0
(69.8)
12.3
(54.1)
42.6
(108.7)
Прос. висока °C (°F) −3.3
(26.1)
−3.1
(26.4)
3.6
(38.5)
14.9
(58.8)
21.9
(71.4)
27.0
(80.6)
29.6
(85.3)
28.6
(83.5)
21.6
(70.9)
13.0
(55.4)
3.6
(38.5)
−1.9
(28.6)
13.0
(55.4)
Сред. дневна °C (°F) −5.7
(21.7)
−5.9
(21.4)
.1
(32.2)
9.9
(49.8)
16.7
(62.1)
21.6
(70.9)
24.2
(75.6)
23.0
(73.4)
16.4
(61.5)
8.8
(47.8)
.8
(33.4)
−4.2
(24.4)
8.8
(47.8)
Прос. ниска °C (°F) −9.0
(15.8)
−9.7
(14.5)
−3.9
(25)
4.2
(39.6)
10.1
(50.2)
15.1
(59.2)
17.5
(63.5)
16.2
(61.2)
10.4
(50.7)
4.1
(39.4)
−2.4
(27.7)
−7.3
(18.9)
3.8
(38.8)
Најниска забележана °C (°F) −33.0
(−27.4)
−32.5
(−26.5)
−25.8
(−14.4)
−12.8
(9)
−1.1
(30)
2.0
(35.6)
7.4
(45.3)
4.5
(40.1)
−1.0
(30.2)
−12.2
(10)
−25.8
(−14.4)
−27.8
(−18)
−33.0
(−27.4)
Прос. врнежи мм (ин) 38
(1.5)
30
(1.18)
28
(1.1)
28
(1.1)
39
(1.54)
41
(1.61)
35
(1.38)
30
(1.18)
29
(1.14)
29
(1.14)
34
(1.34)
45
(1.77)
406
(15.98)
Прос. снег см (ин) 11
(4.3)
18
(7.1)
10
(3.9)
1
(0.4)
trace 0
(0)
0
(0)
0
(0)
0.1
(0.04)
1
(0.4)
1
(0.4)
6
(2.4)
Прос. бр. дождливи денови 9 7 8 12 12 12 11 8 10 11 12 11 123
Прос. бр. снежни денови 20 18 11 2 0.03 0 0 0 0.1 1 9 18 79
Прос. релативна влажност (%) 88 86 81 64 57 56 53 51 61 73 86 89 70
Сред. бр. сончеви часови месечно 66.1 96.9 138.4 204.2 290.8 308.4 329.3 300.2 228.9 155.8 63.6 42.5 2.225,1
Извор бр. 1: Pogoda.ru.net[10]
Извор бр. 2: Weatherbase (sun only)[11]

Култура уреди

 
Црква на Сите Свети
 
Синагогата Волгоград (1911), улица Порт-Саид

Меморијалниот комплекс во знак на сеќавање на битката во Сталинград, во кој доминирала огромна алегориска скулптура „Татковината повикува“, била подигната на Мамајев Курган, ридот што ги доживеал најинтензивните борби за време на битката.

Музејот на панорамата, сместен на Волга, содржи артефакти од Втората светска војна. Овие вклучуваат панорамско сликарство на бојното поле од локацијата на споменикот на Мамајев Курган. Изложена е и пушката на познатиот снајперист Василиј Зајцев.

Музејот на музички инструменти е гранка на регионалниот музеј на Волгоград на локален фолклор.

Волгоград е домаќин на една од ретките пловечки цркви во светот: пловечката црква Свети Владимир од Волгоград.

Образование уреди

Објектите за високо образование вклучуваат:

  • Државен универзитет во Волгоград
  • Државен технички универзитет Волгоград (поранешен Политехнички универзитет Волгоград)
  • Државен универзитет за земјоделството Волгоград
  • Државен медицински универзитет Волгоград
  • Државен универзитет за архитектура и градежништво во Волгоград
  • Индустриска академија во Волгоград
  • Академија за деловна администрација на Волгоград
  • Државен педагошки универзитет во Волгоград

Спорт уреди

 
Воздушен поглед на арената Волгоград во 2018 година
Клуб Спорт Основано Тековна лига Лига
Ниво
Стадион
Ротор Волгоград Фудбал 1929 година Руска професионална фудбалска лига 1-ви Централен стадион
Олимпија Волгоград Фудбал 1989 година Првенство во фудбал во Волгоград 5-ти Стадион Олимпија
Каустик Волгоград Ракомет 1929 година Ракометна Супер лига 1-ви Спортски комплекс Динамо
Динамо Волгоград Ракомет 1929 година Superенска ракометна Супер лига 1-ви Спортски комплекс Динамо
Красни Октијабр Волгоград Кошарка 2012 година ВТБ Обединетата лига 2-ри Синдикална спортска палата
Спартак Волгоград Ватерполо 1994 година Руско првенство во ватерполо 1-ви CVVS

Волгоград бил град домаќин на четири натпревари на Светскиот куп на ФИФА во 2018 година. Нов модерен стадион, Волгоград арена, бил изграден за оваа пригода на брегот на реката Волга за да служи како место за одржување натпревари. Стадионот има капацитет за седење за 45.000 луѓе, вклучувајќи простор за новинарите, ВИП-простор и места за лица со ограничена подвижност.

Значајни луѓе уреди

Василиј Зајцев, советски снајперист и херој на Советскиот Сојуз

Николај Давиденко, тенисер

Саша Филипов, шпион

Олег Гребнев, ракометар

Екатерина Григориева, спринтер

Лариса Илченко, пливачка на долги патеки

Јелена Исинбаева, скокач со стап

Лев Иванов, менаџер на фудбалска асоцијација

Јуриј Калитвинцев, менаџер на фудбалска асоцијација

Елем Климов, филмски режисер

Егор Кулечов професионален кошаркар

Алексиј Кравцов, правник

Владимир Криучков, државник

Татјана Лебедева, скокач

Максим Маринин, уметничко лизгање

Максим Опалев, спринт кануист

Александра Пахмутова, композитор

Денис Панкратов, олимписки пливач

Евгени Плушенко, олимписки уметнички лизгач

Евгениј Садовији, олимписки пливач

Наталија Шипилова, ракометарка

Јелена Слесаренко, скокач во височина

Леонид Слуцки, фудбалски тренер

Јулија Сотникова, атлетичарка на 400 метри

Јулија Меклин Таунсенд, класична оперска пејачка

Игор Василев, ракометар

Олег Веретеников, фудбалер на здружението

Наталија Вихлјанцева, тенисерка

Меѓународни односи уреди

Волгоград е збратимен со:[12]

Ковентри, Велика Британија (1944)

  Острава, Чешка (1948)

  Кеми, Финска (1953)

  Лиеж, Белгија (1959)

  Дижон, Франција (1959)

  Порт Саид, Египет (1962)

  Ченаи, Индија (1967)

  Хирошима, Јапонија (1972)

  Келн, Германија (1988)

  Кемниц, Германија (1988)

  Кливленд, САД (1990)

  Јилин Сити, Кина (1994)

  Крушевац, Србија (1999)

  Русе, Бугарија (2001)

  Измир, Турција (2011)

  Ченгду, Кина (2011)

  Олевано Романо, Италија (2014)

  Ортона, Италија (2014)

  Ереван, Ерменија (2015)

  • Неколку заедници во Франција и Италија имаат улици или авенија именувани по Сталинград, па оттука и Плас де Сталинград во Париз и истоимената станица Париз Метро во Сталинград .

Наводи уреди

Наводи уреди

  1. 1,0 1,1 1,2 Charter of Volgograd, Preamble
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име Ref151.
  3. Энциклопедия Города России. Moscow: Большая Российская Энциклопедия. 2003. стр. 81–83. ISBN 5-7107-7399-9.
  4. 4,0 4,1 Charter of Volgograd, Article 22
  5. Федерална служба за државна статистика (2011). „Всероссийская перепись населения 2010 года. Том 1“. Всероссийская перепись населения 2010 года. Федерална служба за државна статистика. Посетено на June 29, 2012.
  6. „26. Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2018 года“. Федерална служба за државна статистика. Посетено на 23 јануари 2019.
  7. 7,0 7,1 Грешка во наводот: Погрешна ознака <ref>; нема зададено текст за наводите по име Ref921.
  8. „Об исчислении времени“. Официальный интернет-портал правовой информации. 3 јуни 2011. Посетено на 19 January 2019.
  9. Почта России. Информационно-вычислительный центр ОАСУ РПО. (Russian Post). Поиск объектов почтовой связи (Postal Objects Search) (на руски)
  10. „Pogoda.ru.net“ (руски). Посетено на July 7, 2016.
  11. „Weatherbase: Historical Weather for Volgograd, Russia“. Weatherbase. Посетено на November 17, 2012.
  12. „Города-побратимы“. volgadmin.ru (руски). Volgograd. Посетено на 2020-02-01.

Надворешни врски уреди