Јас

Примери
→ Јас сум ученик.

Јас е лична заменка за прво лице еднина во македонскиот јазик. Оваа лична заменка се користи да се означиме себеси.

Лични заменки

Личната заменка „јас“ се користи како подмет во реченицата, односно да се означи лицето кое го врши дејството и лицето за кого се однесува нешто. Останатите форми за прво лице може да се видат во следнава табела, која патем ги наведува сите заменки во македонскиот јазик:

Лични заменки
број	лице		подмет	присвојна заменка и придавка	директен предмет		индиректен предмет
							без предлози		со предлози
					долга	кратка	долга	кратка присвојна
еднина	I		јас	мој/ моја/ мое/ мои	мене	ме	мене	ми	мене
	II		ти	твој/ твоја/ твое/ твои	тебе	те	тебе	ти	тебе
	III	м.р.	тој	негов/ негова/ негово/ негови	него	го	нему	му	него
		ж.р.	таа	нејзин/ нејзина/ нејзино/ нејзини	неа	ја	нејзе	ѝ	неа
		с.р.	тоа	негов/ негова/ негово/ негови	него	го	нему	му	него
множина	I		ние	наш/ наша/ наше/ наши	нас	нè	нам	ни	нас
	II		вие	ваш/ ваша/ ваше/ ваши	вас	ве	вам	ви	вас
	III		тие	нивен/ нивна/ нивно/ нивни	нив	ги	ним	им	нив

Потекло

Македонската лична заменка „јас“ потекнува од старословенската 'азъ'. Така, оваа македонска лична заменка е доста слична и со останатите заменки за прво лице на останатите словенски јазици, како: jaz на словенечки, ja на полски, лужичкосрпски, словачки, српски, хрватски, босански и црногорски, аз на бугарски, já на чешки и я на руски, украински и белоруски.

Како што веќе е напоменато, македонската заменка „јас“ се развила од старословенската азъ. Гласот „ј“ се развил во реченичниот санди, во позиција зад „и“ (спр. иѣзъ од Марк. ев. и ꙗзъ во преписка во Битолскиот триод од 12 в.). На крајот, „з“ преминало во „с“ по правилото на обезвучување.

Употреба

Во македонскиот јазик оваа заменка се користи за означување на себеси, односно прво лице еднина. Во поголем број дијалекти, како и во секојдневниот говор, личната заменка се среќава како ја, односно се изостава гласот 'с'.

Поврзано

• Заменки во македонскиот јазик
• Номинатив